Odwiedziny w warszawskim internecie: zestaw prób

Praca powstała na zamówienie Biennale Warszawa.

Wiele dzisiejszych dyskusji o internecie skupia się na obietnicy cyfrowej rewolucji. Medium to przedstawiane jest jako sposób na postindustrialną komunikację: bezprzewodową, przebiegającą w chmurze, w sieci, z dala od kopalń, spalin i pracy fizycznej. Jednak za tą narracją o niematerialności kryje się sieć światłowodów, farm serwerów i routerów. Łącznie są one odpowiedzialne za 3,7% globalnej emisji gazów cieplarnianych i zgłaszają zapotrzebowanie na energię, które, gdyby chmurę potraktować jak państwo, byłoby piątym na świecie pod względem wielkości. W dobie zagrożenia klimatycznego mit niematerialności zmienia się z niewinnej historyjki w niebezpiecznie zwodniczą narrację kulturową, która odrzuca materialną rzeczywistość internetu (i chmury) z nieodzownymi do jej podtrzymania zasobami i pracą, a także jest rzekomo wolna od wpływu społeczno-ekologicznego.

Projekt Zestaw do prac terenowych nad materialnym internetem: Warszawa ma na celu wykroczenie poza ten mit niematerialności i udział w szeregu spotkań z fizyczną, namacalną infrastrukturą cyfrową w Warszawie i okolicach. Począwszy od routerów kierujących ruchem, przez kable miedziane i światłowody, centra danych i farmy serwerów aż po lądowiska i bazowe stacje nadawczo-odbiorcze – Zestaw do prac terenowych nad materialnym internetem: Warszawa zaprasza widzów i czytelników do zapoznania się z infrastrukturą kryjącą się za internetem w Warszawie. Traktuje go jako lokalne, swoiste dla danego miejsca, namacalne medium, jakim w ostatecznym rozrachunku jest.

Dzięki zbiorowi opowieści, rysunków, fotografii, bazgrołów i innych impresji zebranych w trakcie odwiedzin w terenie Zestaw do prac terenowych nad materialnym internetem: Warszawa prezentuje wrażenia z lokalności polskiego połączenia internetowego ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy. Wędrując od miejsc, do których trafiają podmorskie kable przecinające Bałtyk i tworzące połączenia Danii i Szwecji z polskim wybrzeżem, przez sieci kablowe rozciągające się na terenie całej Polski aż po centra danych rozsiane po polskich miastach – wiele z nich to niepozorne, często niezauważalne budynki utrzymane w odcieniach szarości – Zestaw do prac terenowych nad materialnym internetem: Warszawa pokazuje, gdzie metafory chmury i natychmiastowych połączeń ulegają zakłóceniom, natrafiają na przeszkody albo się umacniają.

Zestaw do prac terenowych nad materialnym internetem: Warszawa śledzi te infrastruktury w Warszawie i okolicach, aby lepiej zrozumieć, co pociąga za sobą materialna rzeczywistość internetu – wykracza poza mit niematerialnej chmury w sposób osobisty, swoisty dla danego miejsca i wysoce lokalny. Projekt zachęca widzów i czytelników do tego samego: poszerzenia własnych wyobrażeń na temat globalnego internetu i ogromnych ilości energochłonnej, materialnej, namacalnej, a przede wszystkim lokalnej infrastruktury, która jest niezbędna do jego utrzymania.

Vanessa Graf to pisarka i artystka pracująca na przecięciu (cyfrowych) technologii, kultury i ekologii. Obecnie jest doktorantką w dziedzinie ekologii mediów w artystyczno-naukowej szkole MAKE/SENSE w Bazylei (Szwajcaria), stypendystką Internationales Forschungszentrum Kulturwissenschaften w Wiedniu (Austria), a także studentką biologii na Uniwersytecie w Salzburgu (Austria). Jej badania dotyczą infrastruktur chmurowych jako ucieleśnionych mediów w kontekstach in situ, a także rozdźwięku między snutymi w chmurach opowieściami a materialnymi infrastrukturami, które chmury te spowijają aurą niejednoznaczności.

Vanessa Graf otrzymała za swoją pracę kilka nagród i wyróżnień, w tym ostatnio Nagrodę Promocji Talentów Górnej Austrii (2021), nagrodę za postępy podczas Dni Literatury w Rauris (2020), nagrodę za postępy podczas Biennale Literatury FLORIANA (2020), stypendium medialne Parków Narodowych Austrii (2020) oraz stypendium Fohn (2020). Jej strona internetowa to: https://www.vanessagraf.at/.