Projekt rozliczenie: Ukraina zeznaje został zainicjowany na samym początku wojny, kiedy wspomnienia ofiar oraz świadków były jeszcze bardzo świeże, w celu gromadzenia zarówno dowodów, jak i świadectw historycznych. W ciągu dwunastu miesięcy projekt otrzyma mandat do prowadzenia dochodzeń w sprawie domniemanych naruszeń i nadużyć praw człowieka, a także do proponowania rekomendacji dotyczących odpowiedzialności. Będzie również gromadził i nagłaśniał zeznania świadków i ofiar rosyjskiej agresji, w tym osób, które doświadczyły dyskryminacji, wysiedleń i zbrodni przeciwko ludzkości. Celem projektu jest tworzenie podsumowań konkretnych przypadków do przedstawienia krajowym i międzynarodowym trybunałom. Opowieści o wojnie muszą być przedstawiane dokładnie, z wyczuciem i szacunkiem, oraz prezentować historie w całości. W przeszłości relacje świadków były opowiadane długo po zakończeniu konfliktu, co pozbawiło wiele spośród ofiar dostępu do sprawiedliwości. W sytuacji trwającej wojny sprawozdawanie na temat praw człowieka, dokumentowanie oraz gromadzenie dowodów i świadectw są naglącą koniecznością.

Wydarzenie transmitowane na kanałach Facebook i YouTube Biennale Warszawa.

Uzbrojona demokracja

Prowadzona na szeroką skalę inwazja Rosji na Ukrainę, która powoduje masową fizyczną i polityczną eksterminację tamtejszej ludności, zmusiła Europę do zakwestionowania fundamentów, na których od zakończenia drugiej wojny światowej opiera się jej porządek instytucjonalny. W sytuacji, gdy nie tylko przyszłość, ale i teraźniejszość szeroko pojętej Europy stanęły w obliczu bezpośredniego zagrożenia egzystencjalnego ze strony rosyjskiego faszyzmu, wiele podstawowych kategorii, takich jak demokracja i autorytaryzm, historycyzm i neokolonializm, pacyfizm i manifestowanie sprzeciwu wymaga przemyślenia i zmiany. System ideologicznych koordynatów, a także ramy spektrum politycznego w granicach, w których się dotąd poruszaliśmy, zostaną poddane reorganizacji, żeby pomieścić nową, katastroficzną rzeczywistość.

Fundamentalna różnica, z jaką mierzymy się teraz w Europie, pomiędzy zachodnim podejściem charakteryzującym się dążeniem do utrzymania pokoju a wschodnim, skupionym na wyzwoleniu i niepodległości, stanowi dramatyczne wyzwanie: aby przetrwać i się rozwijać, demokracja jako ustrój polityczny musi mieć zdolność do obrony samej siebie również w sferze militarnej. Jakie zmiany wprowadza to w pojęciu państwa narodowego i zasadach internacjonalizmu? Jak zmienią się pojęcia i praktyki obywatelskości, praworządności, praw człowieka i wolności? Jak wpływa to na aparat gospodarczy i jak na nowo ustanawia modus vivendi naszych społeczeństw? Czy nowy paradygmat polityczny może nas ustrzec przed imperialistycznymi i faszystowskimi nadużyciami oraz zapobiegać politycznej i militarnej przemocy silnych wobec słabych?

Specjalny program publiczny Uzbrojona demokracja przygotowany przez Kyiv Biennial i Biennale Warszawa pod kierunkiem kuratorskim Vasyla Cherepanyna bada pojęcia imperializmu, wyzwolenia, faszyzmu, autokracji, rewolucji i militaryzacji w świecie, który ma powstać na wypalonej europejskiej ziemi. Stanowi on pierwszą część organizowanej przez East Europe Biennial Alliance i omawiającej militarną napaść Rosji na Ukrainę serii, która odbywać się będzie w Warszawie, Pradze, Kassel i Rydze latem oraz jesienią 2022 roku.

Nataliya Gumenyuk jest znaną ukraińską dziennikarką i pisarką, specjalizuje się w polityce zagranicznej i doniesieniach na temat konfliktów. Założyła i kieruje Public Interest Journalism Lab. Jest też autorką kilku dokumentów i książek, między innymi The Lost Island: Tales From The Occupied Crimea oraz Maidan Tahrir. Od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę regularnie pisze dla „The Guardian”, „The Washington Post”, „The Rolling Stone” i „Die Zeit”, występuje również jako komentatorka dla CNN, MSNBC i Sky News. Była współzałożycielką i przez pięć lat stała na czele Independent Hromadske TV oraz Hromadske International. Jest członkinią Rady na rzecz Wolności Słowa przy Prezydencie Ukrainy, a także Rady Niezależnych Mediów.

Angelina Kariakina jest dziennikarką i menadżerką mediów. W 2011 roku dołączyła do redakcji Euronews Kyiv. Pisała o ukraińskiej polityce i kwestiach społecznych, protestach na Majdanie, rosyjskiej agresji i konflikcie we wschodniej Ukrainie. W 2015 roku dołączyła do niezależnego projektu medialnego Hromadske TV jako dziennikarka i prezenterka. Relacjonowała procesy ukraińskich więźniów politycznych w Rosji oraz kryzys uchodźczy na Węgrzech. Współprowadziła dochodzenia w sprawie wydarzeń na Majdanie, była wielokrotnie nagradzana za swoje dziennikarstwo śledcze. Od 2017 do 2020 roku była redaktorką naczelną Hromadske. W 2020 roku współzakładała Public Interest Journalism Lab i dołączyła do Ukraińskiej Telewizji Publicznej jako menadżerka mediów i redaktorka. Od 2021 roku jest szefową wiadomości w UA:PBC.

Vasyl Cherepanyn (urodzony w  1980) jest szefem Centrum Badań nad Kulturą Wizualną (VCRC), instytucji założonej w Kijowie w 2008 roku jako platforma współpracy środowisk akademickich, artystycznych i aktywistów. Jest doktorem filozofii (estetyka), wykładał na Narodowym Uniwersytecie Kijowsko-Mohylańskim, Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, Uniwersytecie w Helsinkach, Wolnym Uniwersytecie w Berlinie, Merz Akademie w Stuttgarcie, Uniwersytecie w Wiedniu, Instytucie Studiów Zaawansowanych „Krytyki Politycznej” w Warszawie oraz na Uniwersytecie w Greifswaldzie. W 2016 r. był stypendystą w Instytucie Nauk o Człowieku w Wiedniu. Współredagował Guidebook of The Kyiv International (Medusa Books, 2018) i ’68 NOW (Archive Books, 2019), a także był kuratorem projektów The European International (Rijksakademie van beeldende kunsten, Amsterdam, 2018) i Hybrid Peace (Stroom, The Hague, 2019). VCRC jest organizatorem Biennale w Kijowie (The School of Kyiv, 2015; The Kyiv International, 2017; The Kyiv International-’68 NOW, 2018; Black Cloud, 2019; Allied, 2021) oraz organizatorem i członkiem-założycielem East Europe Biennial Alliance. VCRC otrzymało Nagrodę Europejskiej Fundacji Kultury Księżniczki Margriet za kulturę w 2015 roku oraz Nagrodę Igora Zabela za kulturę i teorię w 2018 roku.